Ontmoeting met medicijnman en bezichtiging farmace

Om van de ene plaats naar de andere plaats te komen wandelen we over de paden in Rwanda.
Jean Pierre wijst ons de weg en we komen veel mensen lopend tegen. Onderweg verteld Jean Pierre over de kruiden die in de berm groeien. Dit zijn hele andere kruiden dan die bij ons groeien. Er is een soort potlood boompje (Euphorbea) die wij vroeger wel in de vensterbank hadden staan. Als je er een stukje van afbreekt zit er een wit spul in. Dit wordt gebruikt als lijm. Gekookt in bananenbladeren wordt het gebruikt tegen verkoudheid. Er groeit ook pepermunt die wordt gebruikt voor de maag en misselijkheid. Ik kon Jean Pierre nog vertellen dat pepermunt helpt verteren op elk niveau ook het geestelijke stuk. Daarom eten wij onder de preek ook pepermuntjes om het geestelijke voer te verteren. Jean Pierre vond dit grappig, hij is pastoor en zei dat het voor zijn parochianen ook van pas kan komen. Verder zijn er nog kruiden om de grond te verbeteren zodat er groente op verbouwd kan worden. Er is een kruid dat gebruikt wordt voor het immuunsysteem en eventueel ingezet kan worden tegen AIDS. De Oost Indische kers groeit hier volop en wordt hetzelfde ingezet als waar ik hem ook voor gebruik, als een antibiotica bij ontstekingen. In de tuin van een mevrouw staat een klein struikje met groene besjes. Jean Pierre verteldt dat deze besjes helpen bij suikerziekte. Die mevr. lijdt aan suikerziekte en heeft baat bij deze besjes. Ik heb er 1 geproefd en vond hem erg bitter. Nog tijden heb ik deze smaak in de mond gehad. Dan komen we bij een bloeiende Passiebloem. Prachtig ziet hij er hier uit, bij ons in Nederland groeit hij lang niet zo uitbundig als hier in Rwanda. Ik zie dat er ook vruchten aan zitten deze zijn nog groen. Het duurt zeker een minuut voor het kwartje bij mij valt dat dit de vruchten zijn die wij iedere avond na de maaltijd eten. Nooit eerder heb ik het verband gelegd dat de passievrucht van de passiebloem komt. En lekker dat ie hier is. Van de passiebloem kan thee gemaakt worden die helpt om beter in slaap te komen en voor het verwerken van een trauma. Dit kunnen de mensen in Rwanda goed gebruiken.

Donderdag bezoeken wij het geboortedorp van Jean Pierre (Ruhango). Daar hebben we een ontmoeting bij een medicijnman thuis. Onder een grote breed uitgegroeide acaciaboom worden we opgewacht door de medicijnman en worden binnen uitgenodigd. De kleine woonkamer passen we net met 14 personen in, een beetje bij elkaar op schoot en op de grond.

Jean Pierre treedt op als tolk. We spreken over de kruiden tijm, salie en kamille die ik mee heb genomen uit Nederland. Tijm kent de man wel en ook de werking ervan. Hij laat mij zijn gedroogde tijm zien. Salie kent hij niet, wel heeft hij er over gelezen in een boek.
Kamille vind hij lekker ruiken en kent hij ook uit een boek. Graag wil hij wat kamille om te kweken. Ik hoop dat dit gaat lukken, het zal in ieder geval niet aan zijn zorg liggen. Verder vertelt de medicijnman over rozemarijn die volop in zijn tuin groeit. Zij gebruiken de rozemarijn voor de spijsvertering en als ontsmettingsmiddel. Ook wassen de vrouwen het haar met een aftreksel ervan. Ik laat hem een zalf van goudsbloem zien en vertel hoe ik deze maak. Hij vind dit reuze interessant en zegt dat zij Rwanda ook vaseline kennen maar niet op deze manier gebruiken. De Sint-Jansolie kent hij ook niet en het principe van olie maken is ook nieuw voor hem. Hij vraagt naar het proces van olie maken en ik leg hem uit dat dit best wel gemakkelijk is. Ben benieuwd of hij er zelf mee aan de slag zal gaan. Ik vraag welke boeken hij over kruiden heeft en hij laat ze aan mij zien. Natuurlijk kan ik ze niet lezen en er staan plaatjes in zwart/wit je kunt het kruid dan niet goed bekijken. Er is een boek over geneeskunde bij wat al veelvuldig is gebruikt kun je wel zien. Ik vraag of de mensen bij hem komen met hun klachten en hij hun daarvoor kruiden geeft. Hij vertelt dat hij elke zondagochtend met collega’s onder de acaciaboom zit, dan komen er mensen met hun klachten. Deze klachten worden dan besproken en er worden passende kruiden uit de tuin gehaald. Hier wordt niets voor gevraagd want, zegt de medicijnman, de kruiden zijn een gift van God en hiervoor vraag je geen vergoeding. Het is mooi dat ze onder de acaciaboom zitten deze boom staat symbool voor vriendschap en beschermt tegen vijanden.
Na deze uitwisseling gaan we de tuin in. De tuin is heel groot en ziet er goed verzorgd uit. De kruiden staan her en der door de tuin. Ik zie aloë vera, Oost-Indische kers, Rozemarijn, Tijm en nog veel kruiden en boompjes die ik niet ken. Het was een leuke interessante ontmoeting en na veel bedankjes van beide kanten stappen we weer in het busje naar ons volgende adres.

We komen bij de farmaceutische fabriek IRST (Institute of Scientific and Technological Research) genoemd. We worden ontvangen door Munyaneza Emmanuel en een vrouw genaamd Betty. Zij vertellen wat daar zoal wordt gemaakt en uitgevonden.
Er wordt veel research gedaan, ze hebben sinds 1930 een giga groot herbarium aangelegd, nog steeds komen er nieuwe soorten bij die ontdekt worden. Alles wordt bewaard in grote metalen kasten. Ze staan op familienaam genoteerd. Wij mochten 1 van deze boeken inzien, prachtig. Het gedroogde kruid met alle wetenswaardigheden erbij. Emmanuel heeft een boek in het Engels geschreven over al deze planten en bomen. Dit boek is net uitgekomen en hij is er reuze trots op.

Van de gekweekte kruiden worden medicijnen gemaakt. Ze maken eerst een extract van het kruid en verwerken deze dan in zalven, capsules, siropen en oliën. Zo lieten ze mij een siroop van smalle weegbree zien en zalven op vaseline / lanoline basis oa. voor reumaklachten.
Er wordt etherische olie gewonnen van diverse aromatische kruiden. En ze zijn bezig om bio-diesel te maken. Het is schoner in gebruik en niet toxisch. Er wordt al op grote schaal mee geëxperimenteerd.

De kweektuin is erg groot er staan veel kruiden en bomen. Ik zie artemisia, deze wordt oa. ingezet bij malaria. Het is heerlijk vertoeven in deze tuin. Nog niet alle kruiden en bomen zijn voorzien van naambordjes, hier zijn ze mee bezig. Er zijn veel medicijnmannen die hen helpen met zoeken naar kruiden in de natuur.

Ik mocht het kleine laboratorium nog bezoeken. Hier wordt gewerkt met 15 studenten en het zag er allemaal heel goed uit. Alleen was naar mijn idee de ruimte wat klein.
De tijd was snel om, we hebben daarom onze E-mail adressen uitgewisseld om contact te kunnen houden. Wellicht kunnen we over en weer nog veel voor elkaar betekenen.

Tjitske